Zmiany nazw ulic – ustawa dekomunizacyjna

W myśl tzw. ustawy dekomunizacyjnej (Ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki) do 2 września 2017 r. samorządy mają czas na dokonanie samodzielnej zmiany nazw ulic, które upamiętniają osoby, organizacje, wydarzenia lub daty symbolizujące komunizm lub inny ustrój totalitarny. Za propagujące komunizm, w myśl Ustawy, uważa się także nazwy odwołujące się do osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących represyjny, autorytarny i niesuwerenny system władzy w Polsce w latach 1944–1989. Jeżeli samorząd nie zdąży dokonać zmiany nazw ulic w wyznaczonym terminie to nowe nazwy nada właściwy wojewoda.

Zmiany nazw ulic – przykłady

Instytut Pamięci Narodowej podaje przykłady ulic, które wymagają zmiany nazwy (np. Armii Ludowej, Władysława Gomułki) oraz takie, które wymagają tylko zmiany uchwały (np. Obrońców Pokoju). W przypadku pozostawiania nazwy wieloznacznej bądź niosącej pozytywne treści, które w okresie komunizmu, w oficjalnej propagandzie, były jedynie fałszywie interpretowane samorząd w uzasadnieniu uchwały pozostawiającej dotychczasową nazwę musi doprecyzować w sposób nie budzący wątpliwości, zakres rozumienia przedmiotu upamiętnienia, tak aby nie podlegał on normom art. 1 Ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu… Instytut Pamięci Narodowej służy samorządom pomocą przy weryfikacji nazw. Warunkiem jest skierowanie do IPN formalnego pisma z pytaniami dotyczącymi konkretnych nazw.

Co powinien wiedzieć mieszkaniec?

Ustawa nakłada obowiązki na samorządy a nie na mieszkańców. O ile nie jesteśmy właścicielem, np. nieruchomości, na której stoi pomnik podlegający Ustawie to nie musimy się martwić. Wszystkie dokumenty zawierające starą nazwę ulicy zachowają swoją ważność, a korespondencja wysyłana na dotychczasowy adres dalej będzie docierała. Pisma oraz postępowania sądowe i administracyjne w sprawach dotyczących ujawnienia w księgach wieczystych oraz uwzględnienia w rejestrach, ewidencjach i dokumentach urzędowych zmiany nazwy ulicy dokonanej na podstawie Ustawy są wolne od opłat.